home bouwwerken kroniek personeel overzicht materieel dienstregelingen internationaal verkeer sporenplannen fotocollecties kunst links over deze site
 

Een paar kilometer na Büderich en voor Wesel ligt de brug over de Rijn. De brug werd geopend op 21 december 1874(1), was 1950 meter lang en jarenlang de langste spoorbrug van Duitsland(2). De brug bestond uit stenen bogen met daartussen, over de zomerbedding van de Rijn, vijf stalen boogconstructies. Aan de Boxtelse zijde waren fortificaties aangebracht, omdat Wesel een garnizoensstad was. De brug is altijd dubbelsporig geweest(3, p213).

In 1914 werd in de brug een betonnen bunker gebouwd. Deze was 34 bij 11,5 meter en had muren van anderhalve meter dik(4). Deze bunker is heden ten dage nog redelijk onbeschadigd aanwezig (foto).

Na de Eerste Wereldoorlog, in 1918, wilden de geallieerden bij wijze van vergelding dat de Rijnbrug opgeblazen zou worden. Dankzij protesten van Nederland en de Duitse gebieden die hierdoor geïsoleerd zouden raken, is de brug uiteindelijk gespaard gebleven(3, p193).

In 1926-1927 werden de stalen boogconstructies vervangen door een stalen vakwerkbrug.

De brug werd aan het eind van de Tweede wereldoorlog, op 10 maart 1945(5), door de Duitsers opgeblazen om de oprukkende geallieerden tegen te houden. Om zelfs het opruimen te bemoeilijken, stond er boven een van de pijlers een locomotief; na het opblazen hingen de locmotief en tender eroverheen. Op de tender was niet zonder ironie "Räder müssen rollen für den Sieg!" (wielen moeten rollen voor de overwinning) geschilderd.

De geallieerden op hun beurt legden vanaf 25 maart in korte tijd twee noodbruggen aan en konden zo hun troepen de Rijn overzetten(6). Stroomafwaarts werd op 7 april 1:00 een spoorbrug geopend, de Major Robert A. Gouldin Bridge. De andere brug was voor wegverkeer en heette de Roosevelt Bridge.

Op 2 oktober 1945 begon men ze te vervangen door twee aan elkaar verbonden Baileybruggen: de Montgomery Bridge. Op 5 februari 1946 werd hij in gebruik genomen. Hij was vreselijk gammel en er was dan ook geen spoor op aangelegd. Op 18 juni 1953 werd de brug, nadat er een permanentere brug in Wesel was gebouwd, buiten gebruik genomen, waarna men op 10 augustus 1953 met de afbraak begon.

Aangezien de spoorbrug voor de oorlog al nauwelijks meer gebruikt werd, is hij niet meer hersteld. De pijlers in de rivier werden in 1968(2) weggehaald, zodat ze de scheepvaart niet meer zouden hinderen.

Tegenwoordig resten nog slechts de imposante ruïnes in de uiterwaarden van de Rijn. Aan de Boxtelse zijde staan nog een groot aantal stenen bogen overeind: slechts een is compleet ingestort en twee andere zijn nog maar half zo breed als oorspronkelijk. Toegang op de brug is niet toegestaan wegens instortingsgevaar, eronder lopen mag wel. Aan de Weselse zijde zijn de laagste bogen gesloopt voor een parkeergarage, die zelf alweer gesloten is. Dichter bij de rivier zijn in de bogen hangars gevestigd van een zweefvliegclub (foto). De pijler waar het eerste brugdeel op rustte is nu een uitzichtspunt (foto). Naast de brug loopt nog het oude havenspoor, waarover zo nu en dan ritten met historisch materieel plaatsvinden door het Historischer Schienenverkehr Wesel (link).

Foto's en afbeeldingen bij Rijnbrug

Ingestorte boog
Ingestorte boog
2012, km 96,470
Ingestorte boog

Ingestorte boog

Vanaf dit punt zijn de stenen bogen dikker. Ik vermoed dat de gaten die we zien loopgangen zijn voor de fortificaties in de brug. Op deze manier konden soldaten veilig door de brug lopen.
Ingestorte boog, 2012, km 96,470 kaart bron: Eigen collectie
Rijnbrug bij Wesel
Rijnbrug bij Wesel
2012, km 96,510
Rijnbrug bij Wesel

Rijnbrug bij Wesel

Rijnbrug bij Wesel, 2012, km 96,510 kaart bron: Eigen collectie
Bunker in Rijnbrug
Bunker in Rijnbrug
2012, km 96,510
Bunker in Rijnbrug

Bunker in Rijnbrug

Bunker in Rijnbrug, 2012, km 96,510 kaart bron: Eigen collectie
Rijnbrug bij Wesel
Rijnbrug bij Wesel
2012, km 96,848
Rijnbrug bij Wesel

Rijnbrug bij Wesel

Gezien vanaf het begin op de dijk bij Büderich.
Rijnbrug bij Wesel, 2012, km 96,848 kaart bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2012, km 96,848
Rijnbrug

Rijnbrug

De Büderichse zijde.
Rijnbrug, 2012, km 96,848 bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2014, km 96,848
Rijnbrug

Rijnbrug

vanuit de lucht, gezien vanuit Büderich richting Wesel.
Rijnbrug, 2014, km 96,848 bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2014, km 96,848
Rijnbrug

Rijnbrug

vanuit de lucht, Büderichse zijde.
Rijnbrug, 2014, km 96,848 bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2014, km 96,848
Rijnbrug

Rijnbrug

vanuit de lucht, Büderichse zijde.
Rijnbrug, 2014, km 96,848 bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2014, km 96,848
Rijnbrug

Rijnbrug

vanuit de lucht, Büderichse zijde.
Rijnbrug, 2014, km 96,848 bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2014, km 96,848
Rijnbrug

Rijnbrug

vanuit de lucht, Büderichse zijde.
Rijnbrug, 2014, km 96,848 bron: Ingestorte boog
Eerste locomotief op nood-Rijnbrug
Eerste locomotief op nood-Rijnbrug
1945, km 97,058
Eerste locomotief op nood-Rijnbrug

Eerste locomotief op nood-Rijnbrug

Eerste locomotief op nood-Rijnbrug, 1945, km 97,058 bron: The Rochelle Leader, editie 1945-05-04
Rijnbrug bij Wesel
Rijnbrug bij Wesel
1910, km 97,269
Rijnbrug bij Wesel

Rijnbrug bij Wesel

Officieel gelegen aan kilometer 44,98.
Rijnbrug bij Wesel, 1910, km 97,269 bron: NBDS gedenkboek
Rijnbrug bij Wesel
Rijnbrug bij Wesel
1929, km 97,269
Rijnbrug bij Wesel

Rijnbrug bij Wesel

Rijnbrug bij Wesel, 1929, km 97,269 bron: www.wesel.de
Montgomery Bridge
Montgomery Bridge
1946, km 97,269
Montgomery Bridge

Montgomery Bridge

Oprit van de Montgomery Bridge. De middengang was een fietspad.
Montgomery Bridge, 1946, km 97,269 bron: www.wesel.de
Weselse pijler
Weselse pijler
2012, km 97,269
Weselse pijler

Weselse pijler

De eerste Weselse pijler is heden ten dage een uitzichtspunt. Op een oudere foto is de pijler ook te zien.

Hoe stereotype Duits ook, op het bordje staat echt dat op de 'weg' 's winters niet gestrooid wordt.
Weselse pijler, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2012, km 97,269
Rijnbrug

Rijnbrug

Blik op de Büderichse zijde van de ruïnes van de Rijnbrug anno 2012. Normaalgesproken staat de pijler ruim op de oever, het is te zien dat de lange aanbruggen geen luxe zijn bij hoogwater.
Rijnbrug, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie
Zweefvliegclub
Zweefvliegclub
2012, km 97,269
Zweefvliegclub

Zweefvliegclub

In de aanbruggen aan de Weselse zijde is een zweefvliegclub gevestigd.
Zweefvliegclub, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie
Historischer Schienenverkehr Wesel
Historischer Schienenverkehr Wesel
2012, km 97,269
Historischer Schienenverkehr Wesel

Historischer Schienenverkehr Wesel

Het havenspoor loopt in de verte in een bocht naar links. De Rijnbrug is de verhoging rechts.
Historischer Schienenverkehr Wesel, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie
Aanbrug van Rijnbrug
Aanbrug van Rijnbrug
2012, km 97,269
Aanbrug van Rijnbrug

Aanbrug van Rijnbrug

Aanbrug van Rijnbrug, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie
NBDS-wagon?
NBDS-wagon?
2012, km 97,269
NBDS-wagon?

NBDS-wagon?

Op een van de wagons van de Historischer Schienenverkehr Wesel is de tekst 'NBDS' geschilderd. Zou er dan toch tenminste één wagon overgebleven zijn?
NBDS-wagon?, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie
Rijnbrug
Rijnbrug
2012, km 97,269
Rijnbrug

Rijnbrug

De Büderichse zijde, een pijler en een tv-mast.
Rijnbrug, 2012, km 97,269 kaart bron: Eigen collectie

Foto's en afbeeldingen tussen Rijnbrug en Wesel

Luchtfoto Rijnbrug en Wesel
Luchtfoto Rijnbrug en Wesel
1951, km 98,000
Luchtfoto Rijnbrug en Wesel

Luchtfoto Rijnbrug en Wesel

Luchtfoto Rijnbrug en Wesel, 1951, km 98,000 bron: RW 0434 / Hansa Luftbild, Luftbildpläne 1:10.000 RW 0434, Nr. 944
Luchtfoto Rijnbrug en Wesel
Luchtfoto Rijnbrug en Wesel
1967, km 98,000
Luchtfoto Rijnbrug en Wesel

Luchtfoto Rijnbrug en Wesel

Luchtfoto Rijnbrug en Wesel, 1967, km 98,000 bron: RW 0434 / Hansa Luftbild, Luftbildpläne 1:10.000 RW 0434, Nr. 4284
Cabinerit Wesel - haven
Cabinerit Wesel - haven
2011, km 98,448

Cabinerit Wesel - haven

Cabinerit over het enige nog in gebruik zijnde gedeelte van het Duits lijntje. We beginnen (9:48) in station Wesel en buigen links van het spoor richting Emmerich/Arnhem af. Op 21:00 beginnen rechts de restanten van de Rijnbrug.
Cabinerit Wesel - haven, 2011, km 98,448 bron: www.youtube.com
Havensporen Wesel
Havensporen Wesel
2014, km 98,448
Havensporen Wesel

Havensporen Wesel

werden vernieuwd...
Havensporen Wesel, 2014, km 98,448 kaart bron: Eigen collectie
Havenspoor Wesel
Havenspoor Wesel
2014, km 98,448
Havenspoor Wesel

Havenspoor Wesel

anno 2014 worden deze sporen nog gebruikt door de Historischer Schienenverkehr Wesel, dat er met name op zomerdagen touristische ritjes over maakt. De parkeergarage rechts was vroeger de Rijnbrug.
Havenspoor Wesel, 2014, km 98,448 bron: Eigen collectie
Stukje rails
Stukje rails
2012, km 99,000
Stukje rails

Stukje rails

In Wesel ligt nog een stukje rails. Het wordt op gezette tijden gebruikt door een historische railvereniging.
Stukje rails, 2012, km 99,000 kaart bron: Eigen collectie
Geen toegang
Geen toegang
2012, km 99,648
Geen toegang

Geen toegang

Gezien richting de Rijnbrug, dus terug naar Boxtel.
Geen toegang, 2012, km 99,648 bron: Eigen collectie
Laatste bocht
Laatste bocht
2012, km 99,648
Laatste bocht

Laatste bocht

Laatste bocht, 2012, km 99,648 bron: Eigen collectie
Wesel
Wesel
1896, km 100,000
Wesel

Wesel

Boxtel is te bereiken via de spoorlijn die bovenlangs naar links loopt.
Wesel, 1896, km 100,000 bron: www.wesel.de
Rijnbrug, 1871 - heden, km 97,058 kaart

Rijnbrug in nummers

toon alles/scroll 15.000 17.000 20.000 30.000 34.000 40.000 45.000 51.000 60.000 60.000 68.000 80.000 75.000 85.000 100.000 90.000 102.000 120.000 105.000 119.000 140.000 120.000 136.000 160.000 135.000 153.000 180.000 150.000 170.000 200.000 1870 1880 1890 1900 1910 1920 19301889: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik1890: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik1891: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik1892: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik1893: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik1894: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik1895: 24.190 gulden gemeenschappelijk gebruik
1889
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e10-06-1891)
1890
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e10-06-1891)
1891
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e08-07-1892)
1892
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e08-07-1892)
1893
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e13-06-1894)
1894
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e17-06-1896)
1895
24.190
gulden gemeenschappelijk gebruik (14, e17-06-1896)

Kroniek van Rijnbrug

toon alles/scroll
31 december 1874
Opening (Venlo -) Büderich - Wesel(15)
Station Büderich / Blokpost Gest - Station Wesel
15 mei 1881
Mailtreinen Vlissingen - Hamburg/Berlijn over het Duits lijntje(16, p38)
Station Boxtel - Station Wesel
25 maart 1885
Tweede mailtreinpaar Vlissingen - Berlijn ingesteld: nachttreinen(17, p88)
Station Boxtel - Station Wesel
1 juni 1888
Mailtreinen Vlissingen - Berlijn verdwijnen van het Duits lijntje(16, p40)
Station Boxtel - Station Wesel
1 december 1892
Mailtreinen Vlissingen - Berlijn terug op het Duits lijntje; NBDS-locomotieven rijden tot Haltern/Oberhausen(16, p41)
Station Boxtel - Station Wesel
1 juni 1897
Mailtreinen Vlissingen - Zuid-Duitsland over het Duits lijntje(18, p69)
Station Boxtel - Station Wesel
1899
Aanleg dubbelspoor Büderich - Wesel voltooid(19, p78)
Station Büderich / Blokpost Gest - Station Wesel
1903
Koopliedentrein Antwerpen - Hamburg ingesteld; met restauratiewagon(16, p48)
Station Boxtel - Station Wesel
1904
Slaapwagons CIWL toegevoegd aan mailtreinen Vlissingen - Hamburg(20, p165)
Station Boxtel - Station Wesel
1905
Restauratiewagon in koopliedentrein Antwerpen - Hamburg opgeheven(16, p48)
Station Boxtel - Station Wesel
1905
Slaapwagons CIWL toegevoegd aan mailtreinen Vlissingen - Berlijn(20, p165)
Station Boxtel - Station Wesel
1907
Slaapwagons CIWL toegevoegd aan mailtreinen Vlissingen - München(20, p165)
Station Boxtel - Station Wesel
1908
Slaapwagons CIWL toegevoegd aan mailtreinen Vlissingen - Dresden(20, p165)
Station Boxtel - Station Wesel
december 1908
Ingebruikname eerste blauwe brabander: loc 30(3, p268)
Station Boxtel - Station Wesel
19 augustus 1909
Babylijkje in kartonnen doos achtergelaten in trein Oberhausen - Vlissingen(21, e21-8-1909)
Station Gennep - Station Wesel
1914
Eerste Wereldoorlog: koopliedentrein Antwerpen - Hamburg opgeheven(16, p49)
Station Boxtel - Station Wesel
28 januari 1914
Ongeval: ontsporing tussen Goch en Wesel; mailtrein uit Berlijn rijdt om en is 1:30 uur vertraagd(16, p52)
Station Goch - Station Wesel
5 augustus 1914
Eerste Wereldoorlog: mailtreinen Vlissingen - Hamburg/Berlijn stilgelegd(16, p47)
Station Boxtel - Station Wesel
2 januari 1915
Ongeval: twee militairen overreden door trein op de Rijnbrug; beiden overleden(22, e2-1-1915)
Rijnbrug
9 augustus 1918
Invoer steenkool hervat; elke dag een trein(23, e09-08-1918)
Station Boxtel - Station Wesel
13 december 1918
Stillegging personenvervoer op last Belgisch leger(3, p198)
Rijnbrug
1 juni 1919
Overname exploitatie door de Staatsspoorwegen(3, p194)
Station Boxtel - Station Wesel
25 oktober 1920
Mailtreinen Vlissingen - Berlijn/Frankfurt aM ingevoerd(16, p48)
Station Boxtel - Station Wesel
1922
J.M. Voorhoeve, oud president-directeur NBDS, overleden te Rotterdam(16, p52)
Station Boxtel - Station Wesel
15 november 1922
NBDS failliet(3, p195)
Station Boxtel - Station Wesel
1 juni 1923
Mailtreinen Vlissingen - Hamburg/Berlijn/Leipzig ingesteld(16, p48)
Station Boxtel - Station Wesel
7 oktober 1923
Bezetting Ruhrgebied; mailtreinen verplaatst naar Arnhem - Bentheim(16, p48)
Station Boxtel - Station Wesel
1927
Vernieuwing Rijnbrug(3, p202)
Rijnbrug
2 januari 1940
Ongeval: aanrijding met vrachtwagen; trein rijdt zonder personeel verder(3, p204)
Station Büderich / Blokpost Gest - Station Wesel
15 februari 1941
Luchtaanval: Blauwe Brabander NS-3508 raakt beschadigd in Vlissingen(24, p160)
Station Boxtel - Station Wesel
15 juni 1942
Gennep - Wesel wordt bediend door Nederlandse locomotieven en personeel van depot Nijmegen(24, p230)
Station Gennep - Station Wesel
10 maart 1945
Rijnbrug opgeblazen door terugtrekkend Duits leger(3, p216)
Rijnbrug
10 maart 1945
Stillegging Büderich - Wesel (Rijnbrug opgeblazen)(15)
Station Büderich / Blokpost Gest - Station Wesel
9 april 1945
Major Robert A. Gouldin bridge geopend, 70m stroomafwaarts van opgeblazen Rijnbrug(25)
Rijnbrug
1956
Formele stillegging goederenvervoer Büderich - Wesel (besluit om de Rijnbrug niet meer te herbouwen)(3, p245)
Station Büderich / Blokpost Gest - Station Wesel

Bronvermelding

1Bord bij de brug
2de.wikipedia.org, -
3Vincent Freriks, Hans Schlieper: De Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij, De Vlissinger Postroute. ISBN 9789071513657, pagina's 193, 194, 195, 198, 202, 204, 213, 216, 245, 268
4www.oorlogsbeton.com, -
5www.operation-veritable.com, -
6www.wesel.de, -, -, -
7Eigen collectie
8Ingestorte boog
9The Rochelle Leader, editie 1945-05-04
10NBDS gedenkboek
11RW 0434 / Hansa Luftbild, Luftbildpläne 1:10.000 RW 0434, Nr. 944
12RW 0434 / Hansa Luftbild, Luftbildpläne 1:10.000 RW 0434, Nr. 4284
13www.youtube.com, -
14De Locomotief, edities 10-06-1891, 08-07-1892, 13-06-1894, 17-06-1896
15nrwbahnarchiv.bplaced.net, -, -
16150 jaar op de rails, NVBS, H.G. Hesselink, pagina's 38, 40, 41, 47, 48, 49, 52
17Hans Schlieper, Vincent Freriks: Die Nordbrabant-Deutsche Eisenbahn: Boxteler Bahn. ISBN 9783937189796, pagina 88
18Gennep en de Noord-Brabants Duitse Spoorweg mij. - Een brok oude spoorwegromantiek, H.J. Donker, pagina 69
19Rolf Swoboda: Venloer Bahn, Haltern - Wesel - Venlo. ISBN 9783941712041, pagina 78
20Jürgen Becks, Stefan Ebenfeld: Eisenbahnen am Niederrhein. ISBN 3924380759, pagina 165
21Het Nieuws van den Dag, editie 21-8-1909
22Algemeen Handelsblad, editie 2-1-1915
23Rotterdamsch Nieuwsblad, editie 09-08-1918
24C. Huurman: Het Spoorwegbedrijf In Oorlogstijd, 1939-'45. ISBN 9789071513404, pagina's 160, 230
25history.army.mil, -